دژ ایزدخواست یا بنای قلعه ایزدخواست یکی از آثار تاریخی استان فارس مربوط به دوره ساسانیان -سده‌های آغازین دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در ۷ کیلومتری شمال ایزدخواست و در ۷۵ کیلومتری شمال آباده واقع شده‌است. مجموعه قلعه با شماره ثبت آثار ملی ۹۸۰۰ در تاریخ ۱۱ شهریور ۱۳۸۲ در آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. چهارطاقی درون این قلعه در سال ۱۳۲۷ با شماره ثبت ۳۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
این دژ باستانی را که با نام‌های دیگری همچون قلعه سرسنگ یا قلعه کهنه نیز می‌خوانند در شرق جاده اصفهان به شیراز قرار دارد و نخستین اثر تاریخی که در هنگام ورود به استان فارس از سوی اصفهان می‌تواند دید، قلعه قدیمی ایزدخواست است که شباهت زیادی به ارگ بم کرمان دارد. این قلعه بر فراز صخره بزرگی قرار دارد و داخل آن خانه‌های بسیار کوچک با کوچه‌های بسیار تنگ و باریک دیده می‌شود و این بنای تاریخی متعلق به دوران ساسانی است. یکی از ویژگی‌های خاص این قلعه، امنیت چشمگیر آن است که به دلیل خندق عمیق اطراف، یکی از دست‌نیافتنی‌ترین بناهای عهد باستان برای غارتگران و دشمنان بوده است.
آتشکده قلعه ایزدخواست، نخستین آتشکده‌ای در ایران است که پس از ورود اسلام به ایران به مسجد تبدیل شده است. این قلعه باستانی، به لحاظ قدمت نخستین قلعه خشتی جهان و به لحاظ وسعت و دومین بنای خشتی جهان بعد از ارگ بم است.
قدمت قلعه ایزد خواست به دوره ساسانی و دوران پیش از اسلام بر می‌گردد. با این حال آنقدر دست نیافتنی ساخته شده که در طول تاریخ هیچ‌گاه فتح نشده. سازندگان این قلعه آن را روی صخره ای طبیعی بنا کرده‌اند که از سه طرف به پرتگاه‌های عمیق منتهی می‌شود و تنها یک طرف آن تقریبا همسطح زمین است. از طرف دیگر تمام صخره هم درون دره‌ای وسیع قرار گرفته که دست یابی به این قلعه را در زمان‌های دور تقریبا غیر ممکن می‌کرد.
نکته دیگری که قلعه ایزدخواست را از دیگر قلعه‌ها مجزا می‌کند شیوه ساخت پلکانی خانه‌های درون قلعه است، چیزی شبیه به معماری ماسوله و یا بخشی از شهرهای کردنشین پاوه یا مریوان. به طوری که هیچ خانه‌ای حیاط مجزا نداشته و پشت بام هر خانه حیاط دیگری است.
طبق گفته اهالی تعداد طبقات این قلعه در طول تاریخ به همین شیوه پلکانی تا هفت طبقه هم رسیده که حدود پنج هزار نفر در آن زندگی می‌کردند!
تیم کارشناسی مجموعه مهندسین مشاور نقش و اندیشه مبنا با هدف بررسی، مطالعه ، و آنالیز منطقه و ایجاد فرصت های مناسب گردشگری و به دعوت و همراهی شهردار محترم و اعضای محترم شورای اسلامی شهر ایزدخواست در تاریخ 96/8/1 از بناهای تاریخی این منطقه بازدید نمودند.